Powszechnym jest fakt, że nie tylko ludzie kształtują środowisko, ale również środowisko kształtuje ludzi. Między człowiekiem a jego środowiskiem następuje nieprzerwana interakcja. Szczęście jest jednym z tych elementów struktury naszego Ja, które jest zależne nie tylko od komponentów wewnątrz jednostki, takich jak osobowość, o której wspomnieliśmy w ostatnim artykule, ale również od komponentów socjodemograficznych danej jednostki.
Psycholodzy z różnych krajów i różnych kultur starają się odkryć wpływ czynników środowiskowych na poziom odczuwanego szczęścia. Badanie Rizatto i jego współpracowników5 na próbie włoskiej wykazało wiele korelatów subiektywnego szczęścia, które dodatkowo podzielili na kilka aspektów. Rozróżnili oni czynniki perspektywy życiowej, statusu psychofizycznego, relacji społecznych, relacji osobistych oraz sytuacji finansowej, które składają się na szczęście ogólne. Autorzy wskazują, że młodszy wiek (poniżej 30. roku życia) wiązał się z niższym poczuciem satysfakcji finansowej, jednak wynik ten nie odbijał się negatywnie na ogólnym poczuciu szczęścia. Obniżenie satysfakcji z finansów, jak mówią autorzy, może wiązać się ze wzrastającym we Włoszech odsetkiem osób młodych, które nie są zaangażowane ani w edukację, ani w pracę zawodową. W dodatku wyniki wskazywały, że wyższa edukacja nie wpływała na ogólny poziom szczęścia w sposób znaczący, jednak wiązała się ona pozytywnie w sposób znaczący z czynnikiem lepszej perspektywy życiowej, natomiast negatywnie w sferze relacji osobistych. Dochody okazały się również istotnym predyktorem szczęścia. Niskie dochody (przez autorów przyjęte poniżej EUR 21.000 rocznego dochodu) wykazały istotne powiązanie z obniżonym ogólnym poczuciem szczęścia oraz, co ciekawe, z obniżoną satysfakcją w sferze relacji osobistych. Z pozytywów, autorzy wykazali, że osoby w stałych związkach przejawiają wyższy poziom szczęścia ogólnego oraz satysfakcji z sytuacji finansowej. Trwałe relacje międzyludzkie wpływają na naszą odczuwaną sieć wsparcia społecznego, która z kolei korzystnie wpływa na nasze poczucie satysfakcji z życia.
Inne badanie prowadzone przez Mohd Hashim i Mohd Zaharim6 ukazuje socjodemograficzne komponenty szczęścia, których doszukali się u malezyjskich nastolatków. Podobnie jak we wcześniej przytoczonym badaniu, sytuacja finansowa rodziny oraz wykształcenie zarówno rodziców, jak i samych respondentów pozytywnie wpływają na ich poczucie szczęścia. Jako źródła szczęścia nastolatkowie wskazali takie czynniki jak rodzina, szkoła i przyjaciele, które oczywiście wiążą się z budowaniem relacji i sieci społecznych, co dodatkowo pokazuje nam ich ważną rolę. Badacze wskazali również, że codzienne pozytywne aktywności, takie jak spędzanie czasu z rodziną, wakacje czy próbowanie nowych rzeczy istotnie wpływają na poczucie szczęścia wśród badanych.
Jak można zauważyć, wiele zależy od naszego środowiska. Na szczęście wiemy, że nie tylko otoczenie kształtuje nas, ale również my kształtujemy otoczenie. W wynikach przytoczonych badań możemy dostrzec chociażby istotę satysfakcjonujących relacji społecznych, na które możemy wpływać i sami je budować. Szczęście zależy od wielu rzeczy, jednak między innymi zależy od nas samych.
5 Rizzato, M., Antonelli, M., Sam, C., di Dio, C., Lazzeroni, D., & Donelli, D. (2023). Happiness and Socio-Demographic Factors in an Italian Sample: A Propensity-Matched Study. Healthcare (Switzerland), 11(11). https://doi.org/10.3390/healthcare11111557
6 Mohd Hashim, I. H., & Mohd Zaharim, N. (2020). Happiness Among Malaysian Adolescents: The Role of Sociodemographic Factors and Everyday Events. SAGE Open, 10(3). https://doi.org/10.1177/2158244020940695